انتخاب اسباب بازی برای کودکان

انتخاب اسباب بازی

ما همگی بازی های زمان کودکی خود را به یاد می آوریم. بازی های کودکی در گذشته ی نه چندان دور، از فعالیّت های مفرحی مانند دویدن های سرخوش تا دوز و هفت سنگ متنوع بود. آن زمان شاید برای کودکان بازی مهم تر بود تا اسباب بازی. دختران خردسال با عروسکی پارچه ای مادر می شدند و پسران با گرداندن لاستیک فرسوده ی دوچرخه در کوچه های سنگلاخ خود را سرگرم می کردند. امّا زمانه عوض شده است. کمپانی های بزرگ اسباب بازی، گونه های مختلفی از عروسک های ترسناک تا بازی های رایانه ای را عرضه می کنند. کودکان در برابر انبوهی از اسباب بازی ها گم می شوند و از بازی با اغلب آن ها راضی دیده نمی شوند. به راستی وظیفه ی پدران و مادران در انتخاب مناسب اسباب بازی برای کودکانشان چه میزان مورد توجه بوده است؟ آیا تمامی والدین معیارهای گزینش اسباب بازی را می دانند؟  مسأله ی مهم در انتخاب اسباب بازی این است که بازی و اسباب بازی باید متناسب با ویژگی های سنی، رشد جسمی و روانی کودک باشد تا اثرات مفید و سازنده داشته باشد؛ در غیر این صورت بعضی مواقع ممکن است اسباب بازی به دلیل عدم تناسب با ویژگی های سنی و رشدی کودک، او را دچار شکست های متعدد و در نهایت احساس حقارت کند که در این صورت آن اسباب بازی برای کودک مضر است.

ژان پیاژه تأکید می کند که والدین در انتخاب اسباب بازی دقت و هوشیاری لازم را داشته باشند؛ چرا که در شکل دادن به تمایلات عاطفی و روانی او نقش مهمی ایفا می کند و چنانچه در انتخاب آن ها توجه کافی نشود. ناخواسته تمایلات کودکان به گونه ای شکل می گیرد که مورد انتظار نبود.

«گینوت» به طور کلی پنج اصل را در انتخاب اسباب بازی مهم می داند که عبارتند از:

1) برقراری ارتباط و تماس کودک با دیگران را آسان کند.

2) در ابراز و تخلیه یک احساس کودک را تشویق کند.

3)به افزایش بینش و بصیرت کودک کمک کند.

4) فرصت هایی برای آزمایش واقعی ایجاد کند.

5) وسیله ای باشد برای جبران ناکامی ها و اظهار تمایلات و آرزوهای سرکوب شده کودک.

اسباب بازی ها بر روح و روان کودک تأثیر گذاشته و در رشد و تکامل و شخصیت کودک مؤثر هستند ولی اگر چنانچه همین اسباب بازی بر اساس اصول روانشناسی و تربیتی انتخاب نشود. اثرات منفی و مخربی بر روح و روان کودک خواهد گذاشت. لذا تأکید می شود که والدین در تهیه و انتخاب اسباب بازی اطلاعات و آگاهی های لازم را کسب نموده و نهایت دقت را داشته باشند. متأسفانه دقتی که بعضی از والدین در خرید وسایل غیرضروری و تشریفاتی منزل به خرج می دهند بیشتر است تا خرید اسباب بازی هایی که به نظر روانشناسان تأثیر بسزایی در رشد شخصیّت کودک دارد پس اسباب بازی ها را متناسب با سن، رشد (سن عقلی)، رغبت و تمایلات، استعدادها، قدرت جسمی و جنس کودک انتخاب کنید.

کودکان به اسباب بازیهایی نیازمندند که بتوان آنها را حرکت داد، تغییر داد و دستکار ی کرد. اسباب بازی هایی دارای ارزش روان شناختی هستند که کودک در آن نقش فعالی داشته باشد. اسباب بازی هایی که بسیار خودکار یا بسیار کامل باشند. کاری برای انجام دادن کودک باقی نمی گذارند. هرگاه شما یک ماشین کوکی یا قطار کوکی بخرید و در اختیار کودک قرار دهید، او در تمام روز این ماشین کوکی را کوک می کند و رها می سازد و به آن نگاه می کند و شادی می نماید. این گونه اسباب بازی ها محتوای جالبی ندارند و کودک هیچ گونه تلاش فکری انجام نمی دهد. در مقابلِ اسباب بازی موجودی منفعل، تماشاگر و فاقد ابتکار و خلاقیت است. مثلاً وقتی دو نوع ترن در اختیار کودک قرار دهید که یکی از آنها فلزی، رنگ شده و کاملاً شبیه به قطار واقعی و دیگری چوبی و ساده که واگن های آن جدا می شود و کودک کارهای مختلفی می تواند با آن انجام بدهد، کودک از اسباب بازی فلزی رنگ شده و کامل که ممکن است ظاهر جذاب نیز داشته باشد خیلی زود خسته می شود ولی از نوع دومی که کودک می تواند بر روی آن کار کند، تغییر دهد، جدا کند و با به کارگیری نیروی ابتکار و تخیّل خود کارهای مختلفی انجام دهد، بیشتر خوشش خواهدآمد.

شیوه ی یادگیری فرزندتان را شناسایی کنید.

والدین و مربیان به صورت شهودی می دانند روش یادگیری کودکان با هم متفاوت است و فعالیتی که برای یادگیری یک کودک مناسب است برای کودک دیگر هیچ جذابیّتی ندارد. امّا سیستم سنتی آموزش تأکید دارد فقط یک راه برای آموختن هر چیز وجود دارد.

اگر از شیو ه ی یادگیری شخصی و نوع هوش کودکان آگاهی داشته باشیم، بهتر می توانیم در آموزش مطالب مختلف به آنها موفق باشیم. در حالی که مفهوم بهره ی هوشی یا همان IQ تنها ملاک تعیین هوشی را توانایی های ریاضیاتی و منطقی می دانست. در سال 1983 روانشناس برجسته ای به نام هوارد گاردنر نظریه ای به نام هوش چندگانه (MI) ارائه کرد و بر اساس آن هشت نوع هوش متفاوت را برشمرد. این هشت نوع هوش عبارتند از:زبان شناختی، منطقی - ریاضیاتی، بدنی- جنبشی، موسیقایی، فضایی، طبیعت گرا، بین فردی و درون فردی.

با دقت به نوع بازی هایی که توسط کودک شما انجام می پذیرد و اسباب بازی های که او انتخاب می کند شاید متوجه نوعی شباهت در انتخاب های او شوید. شاید همه ی اسباب بازی های او رنگی روشن دارند یا صدادار هستند. سپس به نحوه بازی او نیز دقت کنید. با دقت در این امور می توانید شیوه ی یادگیری فرزندتان را کشف کنید.

آیا بیشتر به اسباب بازی هایش نگاه می کند یا این که آنها را در دست گرفته و آنها را حس می کند؟ شاید بیشتر از اسباب بازی دوست داشته باشد جنب و جوش و فعالیت بدنی داشته باشد. وقتی او را بغل می کنید تا برایش کتاب بخوانید، ببینید بیشتر به چه چیزی توجه می کند. بیشتر به تصاویر نگاه می کند یا این که به کلمات آهنگینی که می گویید دقت می کند یا این که سعی می کند تصاویر مختلفی را که در کتاب است، لمس کند یا اینکه دوست دارد داستانی را که می شنود برایتان بازی کند؟

اگر متوجه گرایش خاصی در او نسبت به اسباب بازی ها یا بازی های خاصی نشدید، ممکن است دلیلش این باشد که کودکتان بیش از یک هوش اصلی دارد یا این که هنوز آنقدر بزرگ نشده تا یکی از هوش هایش از بقیه برتر باشد. بیشتر والدین می توانند تا حدود دو سالگی نوعی گرایش فرزندانشان در انتخاب بازی ها و اسباب بازی ها را مشاهده نمایند.

برای آموزش هر مطلبی می توان با شیوه ای که به هوش اصلی ارتباط دارد به خوبی عمل کرد. به نقاط قوت کودک سبب افزایش کارایی و سرعت آموزش مهارت های مختلف می شود و در کودک نوعی علاقه به یادگیری پدید می آورد که همواره همراه او خواهد ماند.

اسباب بازی خوب از ابعاد روانشناختی - آموزشی

تنوع تولید و اشباع بازار از انواع اسباب بازی ها، هر چند کودکان را هر لحظه با دنیای جدیدی آشنا کرده و رویاهایشان را به واقعیت تبدیل می کند امّا همین تنوع، انتخاب بهترین گزینه را با اندکی دشواری رو به رو کرده است. توجه به خواست کودک از یک سو، ضرورت توجه به کیفیت اسباب بازی های انتخابی از سوی دیگر و تأکید روانشناسان بر انتخاب بهترین گزینه، والدین و کودکان را کلافه و سر درگم کرده و قدرت انتخاب را از آنها سلب می کند، امّا می توان با توجه به چند نکته ی ساده، انتخاب اسباب بازی را به سرگرمی شیرین تبدیل کرد.

نخستین ویژگی هر اسباب بازی برانگیختن حس کنجکاوی کودک است. به عقیده روانشناسان اسباب بازی خوب نه تنها نباید برای او یادآور بازی خاص بوده و تکراری به نظر برسد، بلکه باید حس کنجکاوی او را برانگیزد. این ویژگی به طور شاخص باید جدا از هر خصوصیّت دیگری مد نظر قرار گرفته و اسباب بازی با این ویژگی برای کودک انتخاب شود از سوی دیگر هر یک از قطعاتی که با قرار گرفتن در کنار یکدیگر شی واحدی را می سازند باید به تنهایی حس کنجکاوی کودک را برانگیزد . به طور مثال قطعات مختلف یک ماشین مانند چرخ ها، فرمان و... هر یک باید ذهن کودک را به سوی بررسی و سپس نحوه ی اتصال آن با بخش های دیگر متوجه کند. به این ترتیب کودک با کاربرد بسیاری از قطعات و اشیا نیز آشنا می شود. اسباب بازی هایی که هر بار بتوان شیء جدیدی را با آن ساخت مانند انواع لگو بهترین گزینه هستند. حتی خرید کتاب های نقاشی یا کتاب هایی که با استفاده از برچسب (عکس برگردان) شخصیّت ها را می توان مشخص کرد، گزینه ی خوبی است چرا که کودک سعی می کند تا با مراجعه به اندوخته ی ذهنی خود نکاتی را یادآوری کند. به طور خلاصه می توان گفت بازی های سازه ای- بازی هایی که کودک با اتصال قطعات به یکدیگر سازه یا ساختار واحدی را می سازد، به شدّت بر روی ذهن کودک تأثیر مثبت داشته و به خوبی ذهن او را به سوی شناسایی و ساخت تازه ها سوق می دهد. یکی از نکات مورد توجه درباره ی این بازی ها، فعالیّت آزادانه ذهن کودک و امکان ساخت وسایل جدید در هر بار بازی با این قطعات است. روانشناسان معتقدند این قبیل بازی ها نه تنها برای کودکان خلاق وسایل بازی بسیار مناسبی هستند بلکه برای فعالیت کودکانی که ذهن چندان پویا و خلاقی نیز ندارند توصیه می شود چرا که ذهن این کودکان را نیز برای فعالیت تحریک می کند.

اسباب بازی باید پرسش های زیادی را در ذهن کودک ایجاد کند. نو بودن و غیرتکراری بودن اسباب بازی شاخص ترین مشخصه ای است که می تواند ذهن کودک را به پرسیدن و جستجو وادار کند. این نو بودن به معنی خرید دائمی اسباب بازی نیست بلکه به این معنی است که کودک بتواند بارها و بارها بازی جدیدی را با اسباب بازی اش تجربه کند. حتی عروسک نیز باید از کیفیتی برخوردار باشد که کودک با هر بار دیدن این وسیله، به سوی بازی با آن جذب شود. در برخی موارد کودک با تکرار بازی با وسیله ای از آن دلزده می شود. برای جلوگیری از این حالت می توان با پنهان کردن موقتی اسباب بازی و ارائه مجدد آن به کودک حس کنجکاوی، اشتیاق و پرسشگری کودک را تحریک کرد.

اسباب بازی و اسباب بازی باید پاسخگوی حس خلاقیت کودک باشد.حس خلاقیّت، حسی است که در همه کودکان با شدّت و ضعف مختلف وجود دارد بنابراین کافی است این حس در کودک بیدار شود. نقاشی، بازی با لگو، بازی با اسباب بازی های فکری، کاردستی و... به خوبی حس خلاقیت کودک را سیراب می کند.

مسیر بازی کودک را با ظرافت تعیین و هدایت کنید.

پژوهشگران به والدین توصیه می کنند بدون آن که مستقیماً کودک را به نقاشی کردن و یا بازی خاص سوق دهند بازی با اسباب بازی یا وسیله ای خاص را خود شروع کنید. مثلاً برای جلب نظر او با مداد رنگی شروع به نقاشی کنید، به این ترتیب کودک بدون سؤال کار شما را تکرار خواهد کرد و با تکرار به شیوه ای صحیح او را به سمتی که خواسته اید هدایت کرده اید. مداد رنگی، ماژیک و آبرنگ، پازل مناسب سن کودک، بازی های فکری و ... و کار کردن والدین با این وسایل کودک را به بازی این وسایل متوجه می کند.

بازی باید مهارتی را به کودک بیاموزد. این مهارت می تواند مهارت خواندن، نوشتن، صحبت کردن در جمع، برقراری ارتباط با دیگران و ... باشد در حقیقت والدین باید با انتخاب صحیح وسایل بازی، مهارت هایی را به طور غیر مستقیم به کودک بیاموزند. حتی این مسأله درباره ی کودکان کم توان و ناتوان نیز مطرح است. نکته ی جالب و پراهمیت این که کودکان با تکرار رفتار والدین، مهارت های خود را ناخواسته افزایش می دهند. به طور مثال بازی با عروسک ها (خاله بازی) تکرار زندگی واقعی آنها و والدین شان بوده و کودک با تکرار حرکت های والدین در بازی خود مهارت هایی چون همکاری، هم فکری، مسئولیت پذیری، خرید کردن، نظافت و ... را می آموزد. بنابراین لازم است تا والدین نه تنها اسباب بازی های مناسب برای ارتقای مهارت های کودک را انتخاب کنند بلکه در رفتارهایشان نیز دقت و ظرافت لازم را به خرج دهند.

اسباب بازی نباید کودک را به سوی خشونت و تکرار رفتارهای خشن سوق دهد. بنابراین از خرید انواع سی دی، شخصیت های کارتونی عروسکی خشن، تفنگ، اسباب بازی هایی با صدای گوشخراش و... خودداری کنیم.

تعادلی میان خرید اسباب بازی ها برقرار کنید.

این نکته به این معنی است که در مقابل خرید مواد رنگی، کتاب و... توپ و سایر اسباب بازی هایی را که باعث تحرک کودک می شود، فراموش نکنید بازی های پر تحرک بخش دیگری از نیازهای روحی - روانی کودک را برآورده می کند. از طرفی با بازی های گروهی کودکان رفتارهایی چون مشارکت، گذشت، مسئولیت پذیری، رفتار با همسالان یافتن دوست و... را می آموزند.

اسباب بازی را مناسب سن کودک انتخاب کنید.

باز ی کودک با اسباب بازی که از سن کودک پایین تر است او را از تلاش باز داشته و کودک را به دستیابی آسان به خواسته ها عادت می دهد. این مسأله درباره ی بازی هایی که از سن او بزرگ تر است نیز صادق است . به این ترتیب که سختی نامناسب این بازی ها کودک را از تلاش دلزده کرده و او را از ادامه ی فعالیت باز می دارد و تفکر شکست در مقابل تلاش را به ذهن او القاء می کند. بنابراین وسایل بازی باید دقیقاً مناسب سن کودک انتخاب شوند.

اینکه وسیله ی بازی ابزاری برای رشد و بالندگی ذهنی و جسمی کودک است بنابراین باید طوری انتخاب شود که کودک با وسایل بازی اش لذت بازی و تفریح را تجربه کند.

انتخاب اسباب بازی

امروزه صنعت اسباب بازی بعد از صنایع نظامی، دومین تجارت سودآور جهانی است. توجه به کیفیت و کمیّت تولید ، توزیع و مصرف اسباب بازی در کشورمان که به لحاظ جمعیتی از بافت بسیار جوانی برخوردار است، لازم و ضروری است.

هر اندازه والدین از نحوه ی شکل گیری شخصیّت و نیازهای کودکان کم اطلاع تر باشند، به همان اندازه زمینه را برای سودجویی سودجویان آماده تر می سازند.

باید والدین آگاه باشند که هر چیزی را تحت عنوان رفاه کودک و اسباب بازی خریداری ننمایند. والدین همان طور که در مورد مواد غذایی کودک دقت و وسواس به خرج می دهند که سالم و بهداشتی باشد و آلوده نباشد، باید به غذای روحی و روانی آنان توجه نمایند.

چه بسیارند وسایل و اسباب بازی هایی که نه تنها باعث رشد کودکان نمی شود بلکه سبب وارد آمدن صدمه بدنی فکر و حتی اخلاقی فرزندان هم می شوند.

والدین باید در انتخاب دقت داشته باشند؛ چه بسا اسباب بازی ای که برای فرزند دلبندشان تهیه نموده اند باعث صدمات جسمی و حتی مرگ او شود.

یک نگاه سطحی به آمار حوادث نشان می دهد که هر سال تعداد زیادی از کودکان به وسیله ی اسباب بازی های خود صدمه می بینند، ناقص می شوند و حتی در برخی مواقع، جان خود را از دست می دهند.

خسارات ناشی از بازی کودکان با اسباب بازی های خطرناک به قدری سنگین و در بسیاری از موارد جبران ناپذیر است که قوانین و مقررات ویژه ای برای کنترل میزان خطرناک بودن اسباب بازی ها در بیشتر کشورها وضع گردیده است و نادیده گرفتن این قوانین، مجازات هایی به همراه دارد. متأسفانه خیلی از تولید کنندگان فقط به فکرمنافع مادی خود هستند و درمواردی که در کشور خودشان فروش این گونه وسایل ممنوع شده است آنها را به سایر کشورها خصوصاً کشورهای جهان سوم صادر کرده اند.

والدین به هنگام خرید اسباب بازی به نکات زیر توجه نمایند.:

- کودک شما بسیاری تجربیات و اطلاعات را از راه دهان فرا می گیرند، مثلاً اینکه اشیا چه مزه ای دارند.

- کودکان مخصوصاً بین 6 تا 18 ماهگی با لذت تمام به همه چیز گاز می زنند و از آنجایی که دندان های شیری بسیار تیز هستند، باید اسباب بازی های کودک را کاملاًَ آزمایش کنید و هر چیزی را که در اثر گاز زدن بشکند، به خصوص اجسام نوک تیز و لبه دار فلزی و پلاستیکی سخت و شکننده باید کنار گذاشته شود. برای این کودکان اسباب بازی های نرم و حتی الامکان قابل شستشو و نشکن تهیه نمایید.

- اگر تمام یا قسمتی از اسباب بازی که برای کودک خود تهیه می کنید از سرب ساخته شده باشد، خطر جدی او را تهدید می کند. سرب به علت نرمی زیاد به دست کودک مالیده می شود و به هنگام خوردن غذا وارد بدن شده و باعث مسمومیّت تدریجی و شدید در آنها می شود. گاه در اسباب بازی های کودکان از رنگ هایی که دارای سرب هستند استفاده می شود.گاهی والدین برای سرگرم کردن کودک، نشریات و روزنامه ها را به دست او می دهند و کودک نیز ضمن بازی، روزنامه را به دهان برده و مرکب آن را می خورد و مقدار قابل توجهی سرب وارد بدن خویش می کند.

- وقتی تصمیم به تهیه و یا ساخت یک اسباب بازی می گیرید توجه داشته باشید که قسمت های گوناگون آن خوب به هم متصل شده باشد. قسمتهای متصل شده به وسیله ی چسب و یا قطعات پلاستیکی، طوری نباشد که زود از هم جدا شده و یا بشکند چون ممکن است قسمت های شکسته شده به کودک شما آسیب برساند.

- از تهیه اسباب بازی هایی که دارای لبه های تیز هستند و یا ممکن است زود بشکنند و در نتیجه لبه های تیز پیدا کنند خودداری کنید. همچنین از خرید اسباب بازی هایی که نوک تیز دارند خودداری کنید.

- بعضی از اسباب بازی های پر سر و صدا (تفنگ و تپانچه) که امروزه متداول شده ممکن است صدمات جبران ناپذیری به کودکان وارد آورد. تفنگ و تپانچه ممکن است مورد علاقه ی کودکان باشد ولی نه برای هر سن و سالی. امروزه بیشتر این اسباب بازی ها به نحوی ساخته شده اند که در آنها می توان از انواع و اقسام ترقه ها و حتی در بعضی از آنها از فشنگ های صدادار بهره جست.

اسباب بازی باید از ویژگی های زیر برخوردار باشند:

- اسباب بازی باید حس کنجکاوی کودک را بر انگیزد.

- اسباب بازی باید پرسش های زیادی را در ذهن کودک ایجاد کند.

- اسباب بازی باید پاسخگوی حس خلاقیت کودک باشد.

- خط مشی بازی کودک را با ظرافت تعیین و هدایت کنید.

- بازی باید مهارتی را به کودک بیاموزد.

- اسباب بازی های کودکان پیش دبستانی باید آنها را برای ورود به مدرسه آماده کند.

- اسباب بازی نباید کودک را به سوی خشونت و تکرار رفتارهای خشن سوق دهد.

- تعادلی میان خرید اسباب بازی ها برقرار کنید.

- اسباب بازی را مناسب سن کودک انتخاب کنید.

- وسیله ی بازی ابزاری برای رشد و بالندگی ذهنی و جسمی کودک است. بنابراین باید طوری انتخاب شود که کودک با وسایل بازی اش، لذت بازی و تفریح را تجربه کند.

اسباب بازی های خطرآفرین

یکی از گرفتاری های جوامع مصرف کننده این است که تولیدکنندگان و فروشندگان وسایل مربوط به نوزادان و کودکان از علاقه و دلبستگی والدین نسبت به رفاه، سلامت و رشد کودکان سوء استفاده کرده و با بهره گیری از کم اطلاعی آنان در مورد مراحل رشد و نیازهای کودک هر روز وسایل و کالاهای جدید و غالباً غیرضروری و بعضاً مضر را به صورت اسباب بازی، پوشاک و لوازم التحریر و غیره عرضه می کند.

از جمله اسباب بازی هایی که برای کودکان خطرآفرین هستند آن دسته از اسباب بازی هایی هستند که طناب و روبان و یا دارای سیم های بلند هستند. باید دقت داشت که این اسباب بازی ها نباید در اختیار کودکان قرار گیرند چون احتمال خفگی و یا پیچیدن به دور دست و پای آنها وجود دارد. خفگی ممکن است در اثر به دهان بردن و بلعیدن قطعات ریز اسباب بازی ها نیز صورت گیرد. سعی کنید اسباب بازی هایی برای کودک خود انتخاب کنید که عاری از هرگونه قطعات کوچک باشند چون حتی اگر آنها را نبلعد، ممکن است این وسایل را در گوش یا بینی خود فرو برده و کودک آسیب ببیند. مراقب اسباب بازی هایی که تولید صداهای ناهنجار و یا بسیار بلند می شوند باشید زیرا این وسایل می توانند به اعصاب شنوایی کودک لطمه وارد کنند. خود والدین باید هر چند وقت یکبار اسباب بازی های کودک را بازبینی کنند تا از سلامت آنها مطمئن شوند و در صورت شکستگی و یا خطر آفرین شدن آنها، این وسایل را از دسترس فرزندشان دور کنند. اسباب بازی های الکتریکی را به هیچ وجه در اختیار کودکان زیر سه سال قرار ندهید. این اسباب بازی ها برای کودکان بالای 8 سال مناسب تر هستند و البته باید تحت نظارت شما از این وسایل استفاده کنند در موقع خرید عروسکهای پارچه ای به کلمه ی قابل شستشو توجه کنید و در اسباب بازی های الکتریکی نیز به دنبال استاندارد تأیید شده باشید.

سعی کنید کودک در هنگام بازی با وسایلی مثل دوچرخه، اسکوتر، اسکیت و...از مکان هایی مثل خیابان، پله، بالکن و استخر دور باشد. قبل از اینکه اسباب بازی را در اختیار کودک قرار دهید، آن را کاملاً از بسته بندی و پوشش خود خارج کنید زیرا بسته بندی اسباب بازی ها می تواند باعث آسیب هایی مثل بریدگی، خفگی و... در کودک شود. عروسک ها و حیوانات پارچه ای را نیز بازبینی کنید و روبان و بندهای تزئینی این عروسکها را جدا کنید و از محکم بودن و جدا نشدنی بودن چشمها، بینی و دهان و ...عروسک اطمینان حاصل نمایید.

بازی ها و اسباب بازی های مناسب برای کودکان

با توجه به انواع مختلف بازی های جسمی، تقلیدی، ساختنی و خلاق و در نظر گرفتن ویژگی های جسمی، عاطفی، اجتماعی و فکری کودکان از تولد تا دوازده سالگی، فهرستی از بازی ها و اسباب بازی های مناسب برای سنین مختلف پیشنهاد می شود:

از تولد الی 12 ماهگی

بازی بدنی که حتی در نخستین ماهها آغاز می شود، عمدتاً به رشد و تکامل اعمال حرکتی درشت مانند کنترل اعضا، تنه و سر کمک می کند. ماه اول و دوم پس از تولد، کودک علاقه به فعالیت های عضلانی، لگد زدن، برگشتن، غلتیدن، تکان دادن دست ها و ... دارد. در 2/5 ماهگی می تواند جغجغه را تکان دهد و یکی از سرگرمی های او بیرون آوردن صداهای مختلف از حنجره است. از حدود 2 یا 3 ماهگی بازی اکتشافی که به صورت بازی با انگشتان است آغاز می شود. از 1 تا 4 ماهگی صدا و رنگ را کشف می کند.

از سه ماهگی به بعد علاقه اش به اسباب بازی شدیدتر خواهد شد. در چنین سنی می توان یک جسم حرکت کننده را روی تخت خواب بچه آویخت و تصاویر رنگی در اتاقش قرار داد.

یک جغجغه یا اسباب بازی به آرامی در کنار چشمان کودک حرکت دهید به طوری که چشمان وی مسیر حرکت اسباب بازی را دنبال کند. به کودک اجازه دهید یک شی ء را که در دستانش می باشد چنگ بزند، به صدا درآورد و آن را تکان دهد. این کار موجب سرگرمی کودک می شود.

کودک در 4/5 ماهگی هر شیء ای را که می بیند و در دسترسش قرار دارد بر می دارد، به طرف دهان می برد، می مکد، تکان می دهد و پرت می کند. اشیا مختلفی (مانند قطعات و پیمانه ها و...) در اختیارش قرار دهید تا آن ها را بگیرد. از آنجا که کودک احتمالاً دوست دارداین اشیا را در دهان قرار دهد، پیشاپیش از اندازه و تمیز بودن آنها، که قابل بلعیدن نباشند. اطمینان پیدا کنید. با تکان دادن یک جغجغه در پشت سر کودک، به او اجازه برگشتن و گرفتن آن را بدهید.

در پنج ماهگی بررسی اسباب بازی ها با چشم، خیره شدن به دست ها و زیاد شدن حرکات صدایی موجب تفریح و لذت کودک است.

در ماه ششم خندیدن، پرتاب کردن اسباب بازی ها و لذت بردن از صدای به زمین خوردن آن ها و کشیدن اسباب بازی ها به طرف خود، اگر به نخ بسته شده باشند، کودک را به وجد می آورند. اجازه دهید که کودک با وسایل معمولی خانه مثل بشقاب، قابلمه، قاشق، روزنامه، پارچه و مانند آنها بازی کند. همچنین صورتش را با کشیدن ملحفه مخفی می کند و سپس آن را کنار می زند.

در هفت ماهگی، دست کاری اشیاء، مچاله کردن کاغذ، بازی با قاشق و فنجان، برداشتن کلاه از سر، پایین کشیدن جوراب های خود، بازی با آب، خنده و دست تکان دادن و فریاد کشیدن در مقابل افراد آشنا از انواع بازی های این سن است. کودک در این سن اسباب بازی را روی سطحی که تولید صدا می کند، به حرکت در آورد و از میان اسباب بازی ها، اسباب بازی های حرکت دار و صدادار را ترجیح می دهد.

با کودک صحبت کنید و صدایش را تقلید کنید، به ویژه وقتی که به او غذا می دهید. یا لباسش را تعویض می کنید. درباره ی غذا و لباس با او صحبت کنید. از مکالمه ی بچه گانه استفاده نکنید. وقتی که کودک صحبت می کند، مستقیماً به او نگاه کنید. از جملات کامل و درست استفاده کنید. از بازی هایی که به نوعی بازی با کلمات است استفاده کنید.

در نه الی ده ماهگی اگر کودک دیگری بخواهد اسباب بازی او را بگیرد، مقاومت می کند. اگر شی ای را مخفی کنند برای پیدا کردن آن کنجکاوی می کند.

در ده الی دوازده ماهگی پرتاب کردن اشیا هر چه بیشتر و هر چه دورتر سرگرمی کودک است. بنابراین اسباب بازی های نشکن را در اختیار او بگذارید. عروسک هایی که می توان آن ها را با پیچاندن به هر شکلی درآورد نیز کودک او را خوشحال خواهند کرد. در موقع حمام کردن او، از حیوانات شناور مثل ماهی قرمز، اردک، نهنگ و یا قورباغه استفاده کنید.

در یک سالگی از اسباب بازی های کوکی که راه می روند و صدا می دهند خوشش می آید و توجهش به آنها جلب می شود. همچنین به پرنده ها، حیوانات، وسایل نقلیه و کسانی که حرکت می کنند نیز توجه می کند.

کودک تا یک سالگی با هر وسیله ای که در اختیارش قرار گیرد، بازی می کند و آن ها را از چند جنبه مورد بررسی قرار می دهد، از لحاظ زبری، نرمی، طعم، صدا و... برای بچه های این سن جغجغه، عروسک و حلقه های نرمی که تمیز کردن آن ها آسان باشد بسیار مناسب است.

کودک در یک سالگی به اسباب بازی هایی مثل توپ، قطعات خانه سازی، حیوان یا ماشینی که بتوان آن را به دنبال خود کشید، لیوان و مکعب های توخالی که بتوان آنها را در داخل هم جای داد یا بر روی هم چید، نیاز دارد.

از یک الی دو سالگی

کودک در این سن بسیار فعال است و از دویدن یا بالا رفتن از جایی و پرتاب کردن اشیا لذت می برد. بنابراین، فرصت ها و موقعیت هایی برای بازی های آزادانه و فعال در خانه و بیرون از خانه برای کودک فراهم سازید و او به بازی های آزاد با توپ های کوچک تشویق کنید. کودک ممکن است توپ را به طرف بزرگترها یا یک شی دیگر پرتاب کند. از توپ های دارای اندازه ی متوسط و نرم استفاده کنید تا به کودک صدمه نزده و موجب ترس او نشود.

در این سن کودک توانایی تشخیص اشیا، حیوانات و انسان را از یک تصویر دارد. یک اسکلت (بدن) پلاستیکی از حیوانات برای بازی های آزاد فراهم کنید. درباره ی نام هر حیوان، رنگ، صدا و مشخصه های دیگر آن با کودک صحبت کنید.

کتاب های تصویری ساده تهیه کنید. از کودک بخواهید به محض این که شما آن ها را نام می برید به اشیا و حیوانات اشاره کند. درباره ی تصاویر صحبت کنید. درباره ی اندازه ی اشیا صحبت کنید برای مثال بگویید: «این یک توپ بزرگ است.»

کودک از 9 تا 13 ماهگی بیشتر به اسباب بازی توجه می کند تا به هم بازی چون کودک در این دوره به اسباب بازی اهمیّت زیادی می دهد. در این سن گرایش به نزاع بر سر اسباب بازی در کودکان دیده می شود.

در حدود 12 ماهگی به بعد هر چه در محدوده ی دست کودک قرار گیرد آن را به اطراف می کوبد. این عمل تا 15 ماهگی به اوج خود می رسد و در حدود 18 ماهگی تقریباً از بین می رود.

کودک در سن بین 13 الی 18 ماهگی از «دالی کردن» بسیار لذت می برد. اسباب بازی های چرخ دار را هل می دهد و یا می کشد.

در 16 ماهگی کودک با عروسک بازی می کند، برایش لالایی می خواند و می خواباند.

در 17 ماهگی اسباب بازی های چرخ داری که منگوله در چرخ های آن ها باشد و به هنگام حرکت صدا کند، بسیار مورد علاقه ی کودکان است. در این سن کودک اسباب بازی ها را پرتاب می کند و اثر آن را مورد کاوش قرار می دهد و دوست دارد اشیا را یکی پس از دیگری داخل ظرفی بریزد و بیرون بیاورد.

در 18 ماهگی مداد را در دست گرفته و به خوبی خط می کشد.

کودک در 18 ماهگی می تواند راه برود و عروسکش را همراه خود ببرد، با کمک مادرش با لگو، ماشین و ... درست کند و صدای آن ها را درآورد. اگر اسباب بازی دلخواهش را کودک دیگری بردارد، با زور و داد و فریاد از آن ها می گیرد و با پای خود توپ را کنار می زند.

در 18/5 ماهگی از سر و صدای سکه های پول خیلی خوشش می آید و آن را داخل کیف کرده و دوباره بیرون می آورد.

در 18 الی 24 ماهگی کودک به همه چیز دست می زند. به همه جا می رود، سر وصدا می کند، همه چیز را به هم می ریزد و جابه جا می کند یک اسب یا قطار چوبی که دنبال خود بکشد و قطعات ساختمان سازی و یک کامیون یا کمپرسی که از چیزی پر وخالی کند برای کودک مفید است.

در 19 ماهگی در تمام بازی های دسته جمعی شرکت می کند و گاهی کودک مورد علاقه اش را به بازی دعوت می کند. هنوز اشیای تازه و چیزهایی را که قبلاً ندیده است به دهان می برد، ولی هرگز آن ها را نمی خورد. با بشقاب و کاسه ی خالی و قاشق به طور خیالی غذا می خورد و به پدر و مادر نیز غذا تعارف می کند.

در 20 الی 21 ماهگی به طور نامنظم به توپ لگد می زند و مکعب ها را برای درست کردن قطار در یک خط قرار می دهد.

کودک یک الی دو ساله در بازی با لگوها از شکل های مشخص استفاده می کند و آن ها را روی هم قرار می دهد و به هم وصل می نماید.

در سال دوم زندگی، بازی ها برای کودک دارای مفهوم خاص و عمیقی است. برای مثال ممکن است دختر بچه ای اسباب بازی خود را در ملافه بپیچد و در دهان خرس خود تکه نانی بگذارد و فعالیت هایی از این قبیل انجام دهد. از این رو اسباب بازی هایی که در اختیار کودک قرار داده می شود باید معنی دارتر باشد.

کودک دو ساله می تواند حدود هفت دقیقه پشت سر هم به یک بازی ادامه دهد. پس از آن خسته شده و به سوی بازی دیگری می رود.

در دو سالگی به خوبی می دود، کم تر به زمین می خورد، از پله ها بالا می رود، بسیار فعّال و سرزنده و با نشاط است.

کودک در دو سالگی می تواند سوار سه چرخه کوچکی بشود. امّا چون هنوز نمی تواند پدال را فشار دهد با پاهای خود سه چرخه را به جلو می راند.

از 2 الی 3 سالگی

کودک در 2 الی 2/5 سالگی شروع به بازی هایی می کند که با تخیل همراه است. در همین سال می تواند مکعب ها را روی زمین به دنبال هم قرار داده و قطار درست کند.

در این سن معمولاً دخترها و پسرها اسباب بازی های مشترکی دارند، ولی از این پس پدر بزرگ و مادر بزرگ ها به دخترها عروسک و به پسرها ماشین هدیه می دهند. در این سن پسرها ماشین آتش نشانی و هواپیما را بر می گزینند و دخترها در جست و جوی عروسک و مروارید های چوبی هستند که به نخ بکشند و گردنبند با آنها درست کنند.

کودک در 2/5 سالگی مداد را با انگشتان می گیرد و می تواند خط خطی کند. با مکعب پل می سازد و می تواند توپ را شوت کند. در همین سال به دلیل افزایش قدرت عضلانی، کودک وقتی خطی را رسم می کند با چشم نیز مراقب است که خط از محدوده تعیین شده خارج نگردد. کودک در این سن می تواند اشیا مشابه را روی هم بچیند و والدین نیز می توانند از او بخواهند که قاشق ها، چنگال ها و سایر چیزها را که شسته شده است. روی وسایل مشابه آنها در داخل قفسه های آشپزخانه بچیند.

در 2/5 الی 3 سالگی تقلید کردن از والدین کار مورد علاقه کودکان است. پسر از ماشین رانی لذت می برد و دختر به آشپزی و خانه داری علاقه مند است. در این سن تخیل و بازی حرفه ای کودک است. دختر با یک کیف جراحی نقش دکتر و پرستار را بازی می کند و پس از تزریق آمپول به عروسکش ، درجه حرارت بدن او را اندازه می گیرد و یا نقش یک فروشنده را بازی می کند. در این سنین هم دختران و هم پسران بازی های ساختن لگوها را دوست دارند و از نقاشی کردن لذت می برند.

والدین در انتخاب اسباب بازی برای این سن باید دقّت و هوشیاری لازم را داشته باشند چرا که در شکل دادن به تمایلات عاطفی و روانی او نقش مهمی ایفا می کنند و چنانچه در انتخاب آن ها توجه کافی نشود. ناخواسته تمایلات کودکان به گونه ای شکل می گیرد که مورد انتظار نبود. باید اسباب بازی هایی انتخاب گردد که متناسب با توانایی هایش باشد، اسباب بازی هایی مانند قطار، اتومبیل و مکعب هایی برای ساختن، عروسکهایی که بتواند لباس های آنها را عوض کند و به آن ها غذا بدهد برای این سن مناسب است.

کودک در 3 سالگی مداد را مانند بزرگترها در دست می گیرد و با قیچی به خوبی کار می کند. در این سن فرصت های مناسبی برای بازی های سرگرم کننده در خانه و بیرون از خانه برای کودک مهیا کنید مانند بالا رفتن، دویدن، آهسته رفتن و پریدن.

اسباب بازی هایی را مهیا کنید تا کودک آنها را از هم جدا کند (مانند مهره ها). البته مهره ها باید به اندازه ی کافی بزرگ باشند تا بلعیده نشود.

در 3 سالگی کودک به بازی های نمایشی علاقه نشان می دهد. جلوی کودک بایستید و از او بخواهید هر کاری که شما می کنید، تکرار کند. عروسک، گاری کوچک، تخت خواب عروسک، تلفن های اسباب بازی برای مکالمه، و بازی های نمایشی برای کودک مهیا کنید. کودک در این سن علاقه مند به مسأله تعادل و اندازه و روش های روی هم سوار کردن مکعب هاست. کودک در این سن قادر است دکمه ها را بر طبق رنگ و اندازه مرتب می کند و می تواند تا سه رنگ را نام ببرد. می تواند به مدت نیم ساعت بر روی یک بازی تمرکز داشته باشد و اگر به هدف و مقصودش برسد راضی و خرسند می شود.

کودک در حدود 3 سالگی دوست دارد با موادی بازی کند که بتواند به آنها ضربه بزند، فشار بدهد، تکه تکه کند و روی هم بگذارد. خرد کردن و فشار دادن مواد به کودک آرامش می دهد. گل و خمیر بازی این نیاز را برطرف می کند و کودک هنگام بازی با آن ها آرامش می یابد.

در 3 سالگی کودک قادر به راه رفتن است و دست های او قدرت انجام دادن حرکت های پیچیده تری دارند. بنابراین می توان اسباب بازی هایی از قبیل سه چرخه پلاستیکی کوچک، گاری، کامیون و توپ برایشان تهیه کرد.

اسباب بازی های مناسب برای سن 2 الی 3 سالگی:

لوازم نقاشی، خمیر بازی و گل رُس ، توپ، سه چرخه، الاکلنگ، سرسره و تاب کوچک، پازل 4 تا 5 قطعه، لگو، مکعب های چوبی رنگی، قطار، ماشین، عروسک و وسایل آن مثل لباس عروسک، قیچی و کاغذ باطله جهت برش، تلفن اسباب بازی ، گاری، کامیون و تخته سیاه کوچک.

از 3 الی 4 سالگی

در 4 سالگی کودک کنجکاو است که اشیا چرا و چگونه به وجود می آیند. موضوعاتی را فراهم کنید که کنجکاوی کودکان را تحریک کند. از این سن درک مفاهیم عددی شروع می شود. مهارت های زبان و لغات را افزایش دهید . هر روز فرصت هایی برای خواندن داستان به طور گروهی یا انفرادی برای کودکان فراهم کنید.

از 3 الی 4 سالگی مکعب هایی که رنگ های متفاوت داشته و هر ضلع آن ها 5 الی 7 سانتی متر باشد. برای کودکان مناسب است. کودک با این مکعب ها می تواند اشکال هندسی گوناگون بسازد و با در کنار هم قرار دادن رنگ های گوناگون فکر و اندیشه و نیروی سازندگی و تشخیص خود را پرورش دهد.

کودکان در این سن می توانند به طور یکنواخت و مستقیم دوندگی نمایند و به آسانی دویدن خود را متوقف سازند. به دور خود بچرخند، بالا بروند و جهش نمایند.

در 4 سالگی به سرعت دوچرخه می راند و با مهارت دور می زند و می تواند روی یک پا لی لی کند. در این سن دخترها و پسرها دوچرخه سواری و توپ بازی را دوست دارند همچنین از بازی هایی که صبر و حوصله می خواهد مثل «پازل» و مجموعه اسباب بازی های فکری و دقیق تر لذت می برند. در این سن کودک از بریدن قطعات کاغذ رنگی و چسباندن آن ها روی مقوا لذت می برد.

اغلب کودکان 4 ساله در مجسمه سازی اشیا مشخصی می سازند و درست کردن و اضافه کردن را به خراب کردن و دوباره سازی ترجیح می دهند. با مکعب ها طرح های خام و مارپیچ درست می کنند که با سستی روی هم سوار هستند.

اسباب بازی های مناسب برای کودکان 3 الی 4 سال:

نردبان، وسایل نجاری (چکش ، میخ و...) وسایل آشپزی (ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی)، وسایل و اسباب بازی های حمل و نقل مثل واگن، گاری دستی، کامیون، تراکتور، جرثقیل، قایق، هواپیما، کشتی، اتومبیل، انواع عروسک، قطعات کاغذ رنگی، مکعب های چوبی، آهن ربا، قطعات آهن، جارو، تخت خواب عروسک، خانه ی عروسک، حیوانات گوناگون، ماشین آتش نشانی، الاکلنگ، سرسره، تاب، تلفن، خمیر بازی، گل رُس ، ماسه، سه چرخه، انواع پازل، وسایل نقاشی.

از 4 الی 5 سالگی

کودک در 5 سالگی از کارهای پر تحرک لذت می برد و فعال است و بازی های پر سر و صدا را دوست دارد. مهارت های عضلانی بزرگ و کوچک کودک افزایش یافته و می تواند توازن بدن را به خوبی حفظ کند.

کودک را به مخلوط کردن رنگ های ابتدایی برای ایجاد و ترکیب رنگ های جدید دیگر تشویق کنید و رنگ های ایجاد شده را برای او نام ببرید.

بهترین اسباب بازی برای کودک در این سن، لگو یا بلوک هاست که با آن ها ساختمان می سازد. قیچی کردن کاغذ فعالیتی است که کودک در این دوره ی سنی نیز به آن علاقه نشان می دهد.

کودک در این سن چهار ضلعی (با مکعبی داخل آن) می سازد و می تواند ساختمان هایی بسازد که با دقت روی هم سوار شده اند.

کودکان پنج ساله درباره ی دسته جمعی پخته ترند. آنها می توانند فکرشان را برای دوستانشان توضیح دهند و به تدریج عزت نفس در آن ها ظهور می کند.

تمامی کودکان 5 ساله چابک و پر جنب و جوش هستند. آن ها می توانند جست و خیز نمایند، بدوند، پرسش نمایند. بالا و پایین بروند و بعضی از آنها در فعالیت های ورزشی از قبیل دوچرخه سواری، ژیمناستیک، شنا و اسکی شرکت نمایند.

اسباب بازی های مناسب برای کودکان 4 الی 5 سال

وسایل ساده خیاطی، پازل 9 تا 15 قطعه، کلاه مأموران آتش نشانی، کلاه افسر پلیس، لباس پرستار و پزشک، وسایل برش و چسباندن، لگو یا بلوک های ساختمان سازی، وسایل نقاشی، وسایل ساده ی نجاری، طناب برای طناب بازی، قطعه های چوبی و پلاستیکی برای خانه سازی، گاری دستی، الاکلنگ، سرسره، تاب، نردبان، لباس های مردانه و زنانه، سه پایه و تخته سیاه، تلفن، ظرف های کوچک غذاخوری و آشپزی، وسایل بازی های تقلیدی، وسایل باغبانی و...

از 5 الی 6 سالگی

خصوصیات بازی ها در سنین 5 الی 6 سالگی را می توان چنین برشمرد: بازی همراه با حرکات بدنی، استفاده از نیروی تخیل در بازی ها، علاقه به رقابت و تقلید، علاقه ی شدید به بازی با گل و خاک، شکستن و نابود کردن اسباب بازی به منظور پی بردن به محتویات آنها و بالاخره نپذیرفتن هیچ گونه قید و قانون و قاعده ای در بازی.

کودک در 6 سالگی توپ را با یک دست می گیرد، از مقررات بازی پیروی می کند و همبازی انتخاب می کند.

فهرست اسباب بازی های مناسب برای کودکان 5 تا 6 سال:

میز تحریر و صندلی، جعبه ی رنگ و وسایل نقاشی، فرفره، طناب برای طناب بازی، وسایل خیاطی، دوچرخه، توپ با راکت، قیچی و کاغذ، انواع عروسک، گِل رس، .خاک، شن و...

اسباب بازی های مناسب برای کودکان پیش دبستانی:

انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان در هر سنی بسیار حائز اهمیّت است. بهترین و مناسب ترین اسباب بازی برای کودکان به ویژه در سنین پیش دبستانی، اسباب بازی های آموزشی است چرا که این گروه از اسباب بازی ها موجب پرورش تفکر، تخیل، سرگرمی، لذت و مهم تر از همه یادگیری در کودک می گردد و او را با مفاهیم و دنیای پیرامون آشنا می سازد علاوه بر اینها اسباب بازی باید از ایمنی و کیفیت لازم برخوردار باشد. اسباب بازی های آموزشی نقش بسزایی در رشد کودکان پیش دبستانی ایفا می نمایند. اینها موجب بالا رفتن هوش، مهارت های اجتماعی و همچنین رفتارهای احساسی کودکان می گردند. اینگونه اسباب بازی ها طراحی شده اند تا دید وسیع تری در گروههای سنی مختلف ایجاد نمایند.

هدف از اسباب بازی های آموزشی

به طور کلی اسباب بازی های آموزشی دو هدف عمده دارند:

1- سرگرمی

2- توسعه مهارت های کودکان

کودکان دوست دارند که بازب کنند، بنابراین تمام اسباب بازی ها به انضمام اسباب بازی های آموزشی برای کودکان جنبه ی سرگرمی دارند مگر اینکه کودک، خود تمایلی به بازی کردن نداشته باشند. دومین هدف اسباب بازی های آموزشی توسعه مهارت های کودکان می باشد امّا این هدف برای همگان کاملاً واضح و روشن نیست. بیشتر والدین فکر می کنند که تنها هدف اسباب بازی ها تفریح و سرگرمی است. آن ها نمی دانند که اسباب بازی های آموزشی برای کمک به آموزش بهتر کودکان طراحی شده اند. به همین دلیل است که در انتخاب اسباب بازی، بیشتر اسباب بازی هایی که جنبه لوکس و فانتزی دارند را برای کودکانشان خریداری می نمایند.

اسباب بازی های علمی و طبیعی:

اسباب بازی های علمی برای این گروه سنی، دنیایی از علم هستند. اینگونه اسباب بازی ها این شانس را به کودک می دهند که دنیای اطراف را کشف کرده و دامنه دانستنی های خود را افزایش دهند. امّا متأسفانه والدین هنگام انتخاب اسباب بازی، کمتر به دنبال خرید اینگونه اسباب بازی هستند.

پازل ها و بازی های حل مسئله:

امروزه پازل ها و بازی های حل مسئله در اشکال و ابعاد مختلف به وفور در بازار یافت می شوند. کیفیت و طراحی آن ها نیز روز به روز بهتر و متنوع تر می شود. پازل ها با توجه به ماهیتی که دارند قدرت تمرکز، تفکر خلاق و منطقی را در کودکان افزایش داده و کودکان را وادار به تفکر می کنند.

لگو:

لگوها قطعاتی هستند که کودکان از طریق متصل کردن آنها به یکدیگر، اشکال مختلفی را می رساند. این بازی بسیار مورد توجه و علاقه کودکان می باشد. لگوها به تفکر، ابتکار و خلاقیّت کودک کمک بسیاری می نمایند.

4 تخته سیاه یا وایت برد:

تخته سیاه یا وایت برد یکی از انعطاف پذیرترین اسباب بازی های گروه سنی پیش دبستانی است که برای رشد خلاقیت کودکان بسیار مفید هستند. کودک از طریق تخته سیاه یا وایت برد، نوشتن و نقاشی کردن را تجربه کرده و نقش افراد مختلف به ویژه معلم را بازی می کند.

دوچرخه:

داشتن دوچرخه به عنوان اسباب بازی، برای یک کودک پیش دبستانی نهایت آرزوست. والدین باید هنگام خرید دوچرخه دقت کرده و سایزی که مناسب با قد و جثه کودک است را خریداری نمایند و از سلامت و استاندارد بودن دوچرخه اطمینان حاصل نمایند.

از 7 الی 12 سالگی

معمولاً کودکان در آستانه ی هفت سالگی که میدان تصوراتشان گسترش می یابد، در بازی ها تمایلشان به اجرای نقش های مختلف و ترکیب آموخته ها و اعمال هدف دار شدت می یابد.

کودک در 7 سالگی به مهارت بدنی برای ورزش های دسته جمعی مسلط شده و از بازی های گروهی لذت می برد. در این سن به هنگام سوار شدن بر روی اسباب بازی های متحرک تعادل خود را می تواند حفظ کند.

کودکان از سن 7 سالگی به بعد می توانند قواعد بازی را رعایت کنند، دسته جمعی به بازی مشغول شوند و با هم به رقابت بپردازند، عده ای برنده و عده ای دیگر بازنده شوند.

کودک در 7 سالگی به مهارت های بدنی برای ورزش های دسته جمعی مسلط شده و از بازی های گروهی لذت می برد، هنوز از بازی های تخیلی لذت می برد و با چوب کار دستی می سازد.

در 7 سالگی پسران به بازی فوتبال و تیراندازی با کمان علاقه مندند و دختران از جهیدن و لی لی بازی لذت می برند. کودک در سنین 7 الی 11 سالگی بازی های با قاعده را انجام می دهد. کودک در 8 سالگی شش ضلعی می کشد و هنوز از بازی های تخیلی لذت می برد.

زمانی که کودکان به حدود سن ده سالگی می رسند، بازی های آنها بیشتر رنگ رقابت به خود می گیرد و مهارت و برتری در بازی، بیش از هر چیز دیگر مهم جلوه می کند. درحالی که تا قبل از آن، بیشتر تفریح و شادی در بازی مطرح بوده است.

در سن 11 الی 12 سالگی علاقه به نشان دادن سرعت، قدرت و مهارت در بازی، پرداختن به بازی هایی که مستلزم مهارت بیشتر هستند. علاقه به بازی های دسته جمعی و ظاهر شدن میل رقابت در بازی ها در کودکان شکل می گیرد.

فهرست مناسب برای کودکان 7 الی 12 سال:

وسایل نمایش عروسکی، وسایل ساده تردستی، وسایل بافندگی، وسایل سبد بافی و حصیر بافی، وسایل کامل نجاری، وسایل آزمایش های علمی، وسایل نقاشی، وسایل خیاطی، وسایل باغبانی، وسایل برش و چسباندن.

تفاوت اسباب بازی با اسباب بازی

نیاز به داشتن اسباب بازی برای کودکان نیازی واقعی و غیر قابل انکار است. کودکان برای بازی به هر چیزی متوسل می شوند، گاه ریش پدر، گاه گوشواره مادر، گاه عصای پدر بزرگ و زمانی انگشتانه مادر بزرگ. آنها برای بازی کردن نیاز به ابزار و اسباب دارند و تحت هر شرایطی که باشند، آن را برای خود فراهم می کنند.

باید به این نکته توجه داشته باشیم که بین اسباب بازی و اسباب بازی تفاوت وجود دارد. هنگامی که از اسباب بازی سخن می گوییم منظور تولیدات صنعتگران و کارخانه هاست که اسباب بازی هایی مانند توپ، عروسک، ماشین، تفنگ، آدم آهنی، انواع لگوها، پازل ها و... را می سازند و به بازار عرضه می کنند ولی اسباب بازی وسایلی هستند که بدین منظور ساخته نشده اند و کودک با کمک قوه ی تفکر، تخیل و خلاقیت خویش از آنها استفاده می کند که بعضی از آن ها از اسباب بازی های ساخته شده توسط کارخانه ها مفیدتر، سازنده تر و ارزان تر هستند.

موادی مانند خاک، شن، ماسه، آب، برف، چوب، گل، سنگ، کاغذ، وسایل دور ریختنی و ... که مورد علاقه ی کودکان ملل مختلفند جزء این دسته محسوب می شوند.

نکته قابل توجه این است که برخلاف «اسباب بازی » که دامنه تنوع محدودی دارد، اسباب بازی نامحدود است. وقتی کودکی بر تکه چوبی سوار شده و به خیال خود اسب سواری می کند، در واقع چوب برایش نوعی اسباب بازی است.

هنگامی که چادر مادر را به عنوان دیوار خانه اش مورد استفاده قرار می دهد. چادر برایش اسباب بازی است.

اسباب بازی معمولاً به عنوان «اسباب بازی» خرید و فروش نمی شود و هر چیزی می تواند به عنوان اسباب بازی مورد استفاده ی کودک قرار گیرد. کودکان همان گونه که به «اسباب بازی» نیازمندند به «اسباب بازی» هم احتیاج دارند.

رعایت اعتدال در فراهم آوردن «اسباب بازی» و «اسباب بازی» می تواند سلامت و شادابی آتی کودکان را بیمه کند.