رئیس دانشگاهی که ماندنی نیست

سومین دانشگاه جهان از لحاظ تعداد دانشجویان است؛ ابر مجموعه علمی؛ اقتصادی که در طول سه دهه دایره شمول خود را به اقصی نقاط ایران رسانده و شهر وبخشی نیست که سازه های این دانشگاه در آن بنا نشده باشند. روزی روزگاری سنگ بنای این دانشگاه با پیشنهاد آیت الله هاشمی رفسنجانی و استقبال امام خمینی  و کمک مالی مستقیم ایشان گذاشته شد.  

سه دهه نیز این دانشگاه یکی از چهره های نزدیک به هاشمی را بر راس خود می دید فردی که پیشنهاد اولیه تاسیس دانشگاه آزاد را به آیت الله داده بود و با استقبال وی و تایید امام (ره) این دانشگاه راه اندازی شد و در طول این سال های متمادی وی منتخب هیئت امنا و هیئت موسس این دانشگاه بود.هیئت امنایی که از همان ابتدا شاخص ترین چهره های حاکمیت را در قالب خود داشت و وزن و جایگاه این افراد و خدماتی که آنان به منصه ظهور رسانده و توسعه علمی و آکادمیکی که رقم زده بودند مانع از این گردیده بود که کسی متعرض آنان شود. آمدن احمدی نژاد به راس هرم قوه مجریه اما موضوع را دیگرگونه کرد. رئیس جمهور ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی را نیز بر عهده دارد و احمدی نژاد با توجه به این جایگاه اولین اقدامات خود در تغییر مدیریت این مجموعه را کلید زد. تغییر اساسنامه دانشگاه آزاد به مدت پنج سال از سوی محمود احمدی نژاد مورد اصرار قرار می گرفت تا آنکه وی در فروردین و اردیبهشت سال 89 بالاخره پس از کش و قوس های فراوان اساسنامه دانشگاه را اصلاح کرد و دو ماده این اساسنامه جنجال بسیاری به پا کرد. ماده 5 و 10 که در بند 5 دانشگاه غیر دولتی و غیر خصوصی عنوان شده و هیئت امنا و هیئت موسس هیچ امتیازی را نداشتند و با اصلاح ماده 10 نیز انتصاب 5 تن از اعضا بر عهده شورای انقلاب فرهنگی گذاشته شده بود با این اوصاف تمام اختیارات هیئت امنا کان لم یکن گردیده و آنان که خود روزگاری این دانشگاه را بنا کرده و به اینجا رسانده بودند در عمل هیچ کاره شدند. با این اقدام هیئت امنا نیز بیکار ننشست و این دانشگاه را وقف کرد تا شورایی عالی انقلاب فرهنگی نتواند در این حوزه دخالت کند؛ نمایندگان مجلس نیز با اکثریت آرا وقف دانشگاه را مجاز دانستند اما منازعه به اینجا ختم نشد با اعتراض های طیف مقابل این مصوبه کان لم یکن گردید و با ارجاع موضوع به رهبر انقلاب و استفتاء از ایشان؛ رهبری انقلاب وقف دانشگاه را مجاز ندانسته و از سوی دیگر نیز دستور دادند که اجرای اصلاح اساسنامه متوقف گردد و مورد بازنگری قرار گیرد با اصلاح اساسنامه آن پنج نفر به سه نفر تقلیل یافت و بالاخره هیئت امنای جدید تشکیل شد و پس از کش و قوس های فراوان در حالیکه رئیس قبلی حق رای خود را در هیئت امنا پیرامون انتخاب رئیس جدید از دست داد با اکثریت یابی طیف نزدیک به احمدی نژاد فرهاد دانشجو که روز قبلش گففته بود هیچ تمایلی برای تصدی سمت ریاست دانشگاه آزاد ندارد به این عنوان منصوب شد؛ آیت الله نیز که به عنوان رئیس هیئت امنا باید حکم وی را امضا می کرد با توجه به حواشی رقم خورده و از آنجا که معتقد بود جریان رای گیری چندان منطبق با قانون نبوده و شان وی و هیئت امنا رعایت نشده از امضای حکم ریاست دانشجو خودداری ورزید و بالاخره وفق قانون رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی با تنفیذ اختیار خود به وزیر علوم؛ حکم ریاست فرهاد با دستان کامران امضا گردید و جاسبی پس از سه دهه کنار رفت و برادران دانشجو عالی ترین مناصب دانشگاهی را یکسره در اختیار گرفتند.

دولت جدید و نسیم تغییرات

با شرحی که به شکل مشروح مورد اشاره قرار گرفت و با تغییر و جابجایی در دولت تمامی اذهان به سمت و سوی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی معطوف شده چرا که در برآمدن وی دخالت مولفه های سیاسی بسیار چشمگیر بود و اکنون از آنجا که آن نگرش سیاسی و رویکردهای معطوف به آن از حیز قدرت ساقط گردیده، بسیاری انتظار دارند که مولفه های فرامتنی و دخالت های اصحاب قدرت از صحنه علمی و آکادمیک رخت ببندد و افراد بر اساس شایستگی ها و توانایی های خود جایگاه بیابند. حال بدیهی است که در مناصب مختلف اگر ضابطه به جای رابطه بنشیند تغییر و تحولات لاجرم گریز ناپذیر خواهد بود. در خصوص دانشگاه آزاد نیز عملکرد دو ساله فرهاد دانشجوست که مورد امعان نظر و دقت قرار می گیرد و به نظر نمی رسد دیگر آن حمایت های فرا متنی و قرابت های سیاسی مثمر ثمرباشد. در هیئت امنای پیشین که دانشجو خروجی آن بود سه چهره مورد وثوق احمدی نژاد با رویکردهای خاص سیاسی خود تاثیر گذار بودند و بدیهی بود که آنان وفق نظرات رئیس دولت عمل کنند اما در این برهه و هم اکنون این نکته جاری و ساری نبوده و نمایندگان دولت بیشتر خط فکری همسویی با اعضای هیئت موسس و رئیس هیئت امنا دارند و به نظر می رسد این نکته تغییر رئیس دانشگاه آزاد را بسیار محتمل کرده است.

اظهارات جالب فرهاد دانشجو

همانگونه که مورد اشاره قرار گرفت با وقوع تغییرات در سپهر سیاسی جابجایی دانشجو از منظر همگان قریب به وقوع پنداشته شد نکته ای که در سخنان امروز خود وی نیز نمود عینی داشته است. وی در مقام واکنش به شایعات پیچیده در فضای سیاسی و ذهنیت پدیده آمده در میان عموم گفته است:  تغییر دولت‌ها ربطی به تغییر رئیس دانشگاه آزاد ندارد! او سعی کرده در ادامه سخنان خود با اشاره به حضور سی ساله جاسبی حرف خود را با این ارجاع اعتبار بخشد اما به این نکته کلیدی اشاره نکرده که اگر جاسبی سی سال مدیر این مجموعه بود بخاطر آن بود که وی خود پیشنهاد دهنده تاسیس این دانشگاه بود و مورد حمایت هیئت موسس اینتن مجموعه و بر همین اساس مدیریتش ماندگار شد اما آمدن دانشجو محصول مستقیم دخالت دولت و اعمال قدرت اضلاع و اجزای آن بود و بدیهی است مدیری که با دخالت دولتی می آید با عوض شدن دولت نیز انتظار برود که وی نیز وفق رویکرد متفاوتش با دولت مستقر تعویض گردد. وی در اظهار نظری جالب نیز می گوید که تغییر جاسبی مطالبه عمومی بوده است و البته مشخص نمی کند که این مطالبه عمومی چگونه تشخیص داده شده و  با حکم و اصرار محمود احمدی نژاد به منصه اجرا رسیده است. البته وی در بخشی از گفتارش چنین وانمود می کند که عملکرد این طیف در مدیریت دانشگاه بسیار خوب بوده و مورد حمایت یکی از چهره های شاخص هیئت امنا یعنی حجت الاسلام سید حسن خمینی نیز هست اما خود در ادامه به نکته جالبی اشاره کرده و می گوید:  اعضای هیات رئیسه برای ماندن یا رفتن هیچ تلاشی نمی‌کنند چرا که دغدغه هیات رئیسه ماندن یا رفتن نیست اگر از این جا بروم دو روز بعد سمتی در همین رده و با کار کمتر به من پیشنهاد می‌شود. اما دغدغه من این است که تا زمانی که هستم چگونه به بهترین نحو کارم را انجام دهم و بفهمم که بهترین کار چیست. او در بخش پایانی گفتارش نیز بزرگترین عیب دانشگاه آزاد را سیاسی بودن زیاد آن می داند اما به این نکته اشاره نمی کند که بیشترین سیاسی کاری در دوران وی بوقوع پیوست تا آنجا که عکس و تصویر رئیس هیئت امنا یعنی آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز از سالنامه این مجموعه حذف گردید و حتی در اقدامی بسیار عجیب جمله تاریخی امام (ره) که در آن به نام آیت الله هاشمی اشاره شده بود دچار جرح و تعدیل گردیده بود. هر چه هست به نظر می رسد دانشجو می خواهد با بزرگنمایی در خصوص سیاسی جلوه دادن تغییر خود این موضوع را با تاخیر روبرو سازد اما هر چه هست به نظر نمی رسد نگرش نا همپوشان وی با اکثریت جامعه و با دولت فعلی امکان ادامه حضور وی در مسند دانشگاه را به مدت زیادی میسر کند.